КОЛОРАТИВНАЯ ЛЕКСИКА КАК ТЕРМИНООБРАЗУЮЩИЙ КОМПОНЕНТ В СОСТАВЕ МЕТАФОРИЗИРОВАННЫХ ТЕРМИНОВ(на примере прилагательного «золотой»)

Аңдатпа

Мақалада «алтын» колоративінің құрылымдық-семантикалық мазмұнының ерекшеліктері метафоралық қайта қарау арқылы құрылған терминологиялық комбинациялардың бөлігі ретінде қарастырылады. «Алтын» сын есімінің мысалында зерттелетін колоративті лексиканың түрлендірулері мен семантикалық өрісінің кеңеюінің негізгі формалары зерттеліп, фразеологизацияланған терминдердің тұжырымдамалық құрылымындағы өзгерістердің негізгі критерийлері жинақталып, анықталды. Мақалада нақты мысалдардар негізінде номинативтік бірлікті құрылымдық терминнің негізгі компоненті ретінде таңдау уәждемесі, еркін тіркесімді терминологиялау процесінде колоративтің терминдік рөлі және оның фразеологизацияланған термин ретінде одан әрі қалыптасуы зерттелген. Бір саладан екінші салаға ауысу барысында колоративтердің денотативті құрамының өзгеруінің себеп-салдарлық байланыстарына, олардың бастапқы және өзгерген мағыналары арасындағы өзгергіштік сипатына ерекше назар аударылды, сонымен қатар терминологиялық жүйе контекстінде осы колоративтердің семантикасы анықталды. Авторлар осы фразеологизацияланған терминдердік бірліктердің денотативті мағынасына лексикалық-семантикалық талдау жасап, сондай-ақ олардың анықтамаларына контекстік-семантикалық сараптама жүргізді. Кешенді талдау негізінде метафораланған терминнің құрамындағы «алтын» колоративі жаңа білімді тұжырымдау, оларды вербализациялау және жаңа коммуникативтік кеңістікке енгізу процесіне басқа лексикалық бірлікпен бірге қатысатын негізгі компонент болып табылады. Ғылым метатілінде «алтын» колоративін жиі қолдану бұл лексема күрделі терминдердің құрамдас бөлігі ретінде термин құраушы компонент ретінде жоғары әлеуетті мүмкіндіктерге ие деген қорытындыға әкеледі.