ЖАЛПЫ АДАМЗАТТЫҚ РУХАНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ТЕОРИЯСЫ
Кілт сөздер:
рухани құндылықтар, құндылық бағдарлары, құндылықтар жүйесі, ұлттық құндылықтар, аксиология, жеке тұлғаны қалыптастыруАңдатпа
Құндылық идеялары біліммен тікелей байланысты, өйткені білім беру мазмұны құндылықтар жүйесінде жұмыс істейтін әлеуметтік бағдарламаларды жүзеге асыру болып табылады. Рухани құндылықтар адамның мінез-құлқын реттейтін фактор болып табылады. Құндылық – бұл белгілі бір объектінің немесе құбылыстың маңыздылығы мен пайдалылығы болып табылады. Бұл белгілі бір заттың адам үшін қаншалықты маңызды екенін анықтайды. Жалпыадамзаттық құндылықтар – бұл жалпы адам үшін бірдей құрметті және қымбат деп саналатын нәрселер. Ұлттық құндылықтар – бұл белгілі бір ұлттық бірегейлікті көрсететін жалпыадамзаттық құндылықтардың түрлері. Аксиология – бұл құндылықтар туралы ілім. Құндылықтардың табиғатын, жүйесін және құрылымын зерттейтін философия ғылымының ерекше саласы. Генезис – бұл белгілі бір объектінің, құбылыстың тууы мен одан әрі дамуын көрсететін ұғым. Генезис даму процесінің белгілі бір кезеңін белгілейді. Құндылық – бұл адам немесе қоғам үшін маңызды, мағыналы немесе пайдалы нәрсе. Көптеген адамдар материалдық құндылықтардың не екенін біледі. Бірақ рухани құндылықтардың не екенін бәрі бірдей дұрыс түсінбейді. Бұл әртүрлі тәсілдермен түсіндірілетін күрделі ұғым. Бүгін біз рухани құндылықтардың не екенін, олардың материалдық құндылықтардан қалай ерекшеленетінін, олар нені білдіретінін және олардың қандай маңызы бар екенін талдаймыз. Рухани құндылықтар – бұл адамның өмірін басқаратын, оған нұсқаулық ретінде қызмет ететін және дұрыс шешім қабылдауға көмектесетін идеалдар мен нанымдар. Оларды қоғам да, адам да өздері үшін орнатады. Матераилдық активтерден айырмашылығы – олардың нақты мәні жоқ. Алайда олардың адам үшін құндылығы салыстырмалы түрде жоғары болуы мүмкін. Рухани құндылықтар жүйесі әр адам үшін жеке және оның жеке басының маңызды құрамдас бөлігі болып табылады.
