*АЛАШ ӘДЕБИЕТІНДЕГІ ФОЛЬКЛОРЛЫҚ НЕГІЗДЕР
Авторлар
-
Cейт Қасқабасов
М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты
-
*Жанбота Карипбаев
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Кілт сөздер:
Ұлттық сана, жаңа әдебиет, фольклоризм, М.Жұмабаев, мифологиялық сана, фольклорлық кеңістік.Аңдатпа
Мақаланың зерттеу нысанына ХХ ғасыр басындағы жаңа қазақ әдебиетінің дамуына қосқан ұлттық фольклордың әсері алынды. Алмайғайып заманда қалыптасқан жаңа ұлттық әдебиет басынан тағдырдың талайын кешкені белгілі. Ұлт зиялыларының тәуелсіздік жолынындағы жанкешті еңбектерінің бірқатары ұлттық әдебиетің, әдебиеттану мен фольклортану ғылымдарын дамытумен байланысты болды. Соның ішінде Алаш қозғалысының саяси платформасының негізінде Алаш туралы мифпен жатты. Сонымен бірге алаш қайраткерлерінің ғылыми ізденістерін айтпаған да, әдеби шығармашылықтары фольклорды туындыларының сюжеттерінің өрбуінде, кейіпкерлер бейнесін сомдауында, идеялық шешім мен идеологиялық құрал ретінде пайдаланылуы, сол кезеңдеге советшіл қаламгерлер туындыларымен салыстырыла отырып талданады. Ұлт әдебиетінің тарихында, өшпестей ізін қалдырған алаш қаламгері М. Жұмабаев шығармаларындағы неігзгі ерекшеліктің бірі оның фольклорлық материалы зерттеумен қатар молынан шығармашлық мақсаттарда да қолдануында. Оның ұстанған және дәріптеген рухани құндылықтары ұлт фольклорымен тікелей байланысты болуының себетері мен салдарына назар аударылады. Сонымен қатар, әдеби дәстүр сабақтастығы мен ондағы иделогиялық күрес мәселелеріне, тәуелсіздік идеяларын дәріптеудегі фольклорлық материалдың роліне, авторлық позицины танытудағы орнына мән беріліп, тиісті нәтижелер пайымдалып мен қортындылар жасалады.
