ЖЕКЕ ТҰЛҒАНЫҢ ДІЛДІК ЛЕКСИКОНЫ
Авторлар
-
*Динара Бергибаева
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
-
Саян Кенжеғалиев
Е.А.Бөкетов атындағы Қарағанды университеті
-
Жамиля Өмірбекова
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
DOI:
https://doi.org/10.55808/1999-4214.2025-1.01Кілт сөздер:
индивид, ділдік лексикон, когнитив, эмоционалды-аффективті реакция, тұлғалық фактор, сыртқы контекстік фактор.Аңдатпа
Ділдік лексикон – соңғы жылдары тіл білімінің өзекті зерттеу нысанына айналған терминдердің бірі. Оны әр қырынан қарастыру тілдің ішкі қабаттарын зерттеуге және тіл үйренудегі ерекшеліктерді анықтауға ықпал жасайды. Жеке тұлғаның ділдік лексиконын зерттеу сөздерді қабылдау мен сараптау сынды түрлі үдерістердің қалай жүзеге асатынын түсінуге мүмкіндік береді.
Ділдік лексиконды кешенді зерттеу жеке тұлғаның тілдік ерекшеліктерін қарастыруды қажет етеді. Бұл мақалада жеке тұлғаның ділдік лексиконы сауалнама әдісі арқылы зерттеледі. Сауалнамаға белгілі бір сөздердің ассоциациялары арқылы адамдардың реакцияларын анықтау; негізгі сөздің барынша жиі қолданылған каллокаторларын табу; жинақталған жауаптар арқылы жеке тұлғаның ділдік лексиконына әсер ететін факторларды талдау сынды мақсаттар қойылады. Ол үшін жас психологиясына қатысты өнімді еңбек еткен Г. Абрамованың әртүрлі жас мөлшеріне қатысты классификациясы таңдалып, соның негізінде респонденттерге арналған сұрақтар құрастырылады. Жеке тұлғаның ділдік лексиконына қатысты ғалымдардың әртүрлі анықтамалары беріледі. Мақаланың негізгі тармақтары: жеке тұлғаның ділдік лексиконы жайлы зерттеулер; оған әсер ететін факторларды анықтауға бағытталған сауалнама; жауаптарды талдау; жеке тұлғаның ділдік лексиконының ерекшеліктерін анықтау.
