МӘТІН КЕҢІСТІГІНДЕГІ «ФОРСАЙТТАР» КӨРКЕМДІК ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҒЫНАСЫН ОБЪЕКТИВТЕНДІРУ ТӘСІЛДЕРІ

Авторлар

  • Айман Нургазина Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
  • *Қаракөз Тілеш Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
  • Гүлбағира Аюпова Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

DOI:

https://doi.org/10.55808/1999-4214.2023-3.02

Кілт сөздер:

көркемдік тұжырымдама, тұжырымдамалық кеңістік, мәтіннің терең мағынасы, модальдық мағына, тұжырымдамалық талдау, ассоциативтік эксперимент, интегративтік парадигма, кілт сөз

Аңдатпа

Мақала мәтіннің терең мағынасын және оның концептуалды кеңістігін қалыптастырудағы көркемдік концепцияның рөлін ашуға арналған. Жұмыстың мақсаты – «көркем ұғым» ұғымын нақтылау, оның ерекшеліктерін сипаттау, мәтін ішіндегі концептуалды кеңістігін зерттеу. Көркем концепцияны зерттеу оның белгілерінің анықталмауымен, оның қандай да бір ғылымның объектісі ретіндегі статусының нақтыланбауымен, оның концептуалды кеңістігіндегі мәселенің шешілмеуімен, көркем мәтінді талдау әдістемесінің жоқтығымен байланысты және автордың стилі. Жұмыста қолданылатын әдістер: концептуалды талдау, ассоциативті эксперимент. Нәтижелер: көркемдік концепция қарастырылады, оның құрылымы (оған келесі құрамдас бөліктер кіреді: концептуалды, мәнді, бейнелі, мәдени-ментальдық, номинативті), көркемдік концепцияның ерекшеліктері сипатталады, оның концептуалды кеңістігі зерттеледі, оны объектілеу әдістері анықталады. Мақаланың ғылыми жаңалығы көркемдік концепцияның әлі де жеткілікті зерттелмеген мәселесін, оның мәтін шеңберіндегі қызмет етуін және объектілеудің әртүрлі әдістерін зерттеуде, оның функцияларын анықтауда жатыр. Авторлар ассоциативті-когнитивтік және ассоциативті-бейнелі ретінде қарастырылатын негізгі және нақты ұғымдардың ассоциативті байланыстарын анықтады. Ассоциативті эксперимент ассоциативті ұғымдарды, оның өзегі ретінде әрекет ететін ассоциативті өрісін, ал шеткі ұғымдар ретінде түр қызметін анықтауға мүмкіндік берді. Көркем концепцияны әр түрлі ғылымдардың білімін біріктіретін, олардың әдістерін пайдалана отырып, осы ұғымның қасиеттерін зерттеуге, оның қалыптасуындағы рөлін анықтауға ықпал ететін интегралдық парадигма аясында зерттеу қажеттілігі туралы қорытындылар жасалады. мәтіннің концептуалды кеңістігі, концептті өзекті ету, мәтіннің әртүрлі мағыналары.

Авторлар жайлы мәлімет

Айман Нургазина, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

– филология ғылымдарының кандидаты, доцент

*Қаракөз Тілеш, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

– филология ғылымдарының кандидаты, профессор

Гүлбағира Аюпова, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

– филология ғылымдарының кандидаты, доцент

Жарияланды

2023-10-16

Журналдың саны

Бөлім

Тіл білімі