АБАЙ ӨЛЕҢДЕРІНІҢ ПОЭТИКАЛЫҚ ІШКОРПУСЫН ҚҰРУДЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

Аңдатпа

Мақалада Абай өлеңдерін лингвистикалық корпус технологиясын пайдалана отырып, морфологиялық тегтеу және поэтикалық параметрлері бойынша белгіленім жасау маңыздылығы қарастырылған. Жалпы жеке автордың шығармалары, яғни идиостилі бойынша корпус әзірлеу әлемдік лингвистикада бұрыннан бар. Сонымен қатар аз болса да поэтикалық корпусы жасалған елдер де жоқ емес. Абай өлеңдерінің ішкорпусын жасауды қолға алу үшін жеке шығармашыл тұлғалардың  және түркі (башқұрт), орыс, чех, парсы тәрізді поэтикалық корпусы әзірленген елдердің тәжірибелері зерттелуі қажет. Сонымен п, осы бағыттағы барлық ғылыми еңбектерге шолу жасалды.

Идиостиль дегеніміз белгілі бір автор шығармасына тән мағыналық және формалдық лингвистикалық сипаттамалардың жүйесі болып табылады. Қазіргі таңға дейін Абай шығармаларының көркемдігі мен тақырыптық-идеялық жағына, яғни мәні мен мазмұнына көп көңіл бөлініп, поэзиясының формалдық-лингвистикалық сипаттары дәстүрлі өлеңтану тұрғысынан (буын саны, тармақ, шумақ, ұйқас және т.б.)  зерделенді. Осы мәселеге орай, мақалада қазақтың Ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының поэтикалық шығармаларын заманауи сұраныстарға сай цифрландыру және оны тек қана мәліметтер базасындағы жалпы деректер жиынтығы ретінде ғана емес, оны білім беру, мемлекеттік тілді өзгетілді ортада оқыту, ғылыми зерттеулерге кеңінен қолдануға және т.б. пайдалануға жол ашатын белсенді дереккөзіне айналдыру маңыздылығы сөз болады.