*ПРОИЗВОДНЫЕ ИМЕНА КАК ОТРАЖЕНИЕ ЯЗЫКОВОГО СОЗНАНИЯ В ВЫСКАЗЫВАНИЯХ НА ТЕРРИТОРИИ СЕВЕРНОГО КАЗАХСТАНА

Аңдатпа

Мақалада Солтүстік Қазақстан тұрғындарының сөйлеген сөздеріндегі туынды атаулар тілдік ойлаудың көрсеткішіретінде қарастырылады. Артық ақпарат жағдайында байланыстырушы етістік жиі жойылады, нәтижесінде ұқсастағайындалған мағыналар пайда болады; белгісі бар субъект үшін оның сөйлеу жағдайымен немесе нақтыконтекстпен анықталатын белгілеу процесіне қосылуы басым болып қалады. Ауызекі тілде сенсорлық-бағалаумағыналарын білдіретін туынды зат есімдер басым. Мұндай атаулар объектіні қабылдауды сыртқы ортаныңәсерінен сөйлеушіде пайда болатын сезімдер арқылы жеткізеді. Туынды атаулар семантикасының прагматикалықбағыты, олардың позитивті сипатына байланысты, не күшейтілуі, не өзектендірілуі мүмкін, бұл сөйлеушінің ниетінебайланысты және объектіні сипаттайтын пайымдаулар арқылы жүзеге асырылады. Туынды атаулар семантикасыныңпрагматикалық бағыты, олардың позитивті сипатына байланысты, не күшейтілуі, не өзектендірілуі мүмкін, бұл сөйлеушінің ниетіне байланысты және объектіні сипаттайтын пайымдаулар арқылы жүзеге асырылады. Сәйкестендірунысандарының бірі ретінде қарастырылатын атаудың ұсыныстары сәйкестендіру және сипаттау функцияларын қамтиды.Атау процесінде жеке тұлғаны анықтау оның ерекше қасиеттерін немесе оның қызметінің белгілі бір аспектілерін көрсетуарқылы жүзеге асырылады, бұл сөздің құрылысы арқылы көрінеді.